Niebezpieczna bakteria Legionella!
Wiele osób myśli, że ciepła woda (zwłaszcza płynąca z kranu) jest bezpieczna. Niestety nie zawsze tak jest. Ciepła woda użytkowa może stanowić zagrożenie dla naszego zdrowia, ponieważ wody ciepłej, w indywidualnych systemach (domach jednorodzinnych, a także wielorodzinnych), praktycznie się nie bada... W systemach zbiorowych (np. szpitalach, Domach Opieki Społecznej, hotelach, pensjonatach czy na basenach) jest taki obowiązek.
Sprawa zakażeniem bakteriami jest bardzo poważna i tak naprawdę dotyczy wielu z nas - bowiem Legionella jest to bakteria, która rozwija się w systemach wody ciepłej, ale także klimatyzacji i układach wentylacyjnych (w skrócie tam, gdzie ciepło i gdzie jest woda/wilgoć potrzebna do zasiedlenia się kolonii bakterii).
Zakażenie się tym ustrojem chorobotwórczym następuje w efekcie wdychania aerozoli, w których znajduje się ta śmiertelna bakteria.
Choroba legionistów jest rodzajem zapalenia płuc, które zabija 5 – 15% osób zakażonych. Choroba ta jest wywoływana przez bakterie Legionella. Bakterie Legionella mogą także wywoływać lżejsze choroby jak gorączka Pontiac czy Lochgoilhead. Choroba legionistów zwykle rozwija się 5-6 dni po infekcji, choć może to trwać dłużej.
UWAGA! - dotychczas nie potwierdzono przenoszenia drobnoustroju przez bezpośredni kontakt między ludźmi!
Warto zatem przytoczyć kilka faktów i zaleceń:
Legionella pneumophila to bakteria, której potencjalny rezerwuar i środowisko namnażania to środowisko wodne. Może występować w wodach płytkich (szczególnie zeutrofizowanych), ale jej namnażanie do ilości wywołujących zakażenie zasadniczo zachodzi w wodzie ciepłej.
Zakażenie następuje zwykle wskutek wdychania aerozolu zawierającego bakterie Legionella w dawce zakaźnej (np. podczas brania prysznic).
Warunki sprzyjające rozwojowi bakterii Legionella w systemach wody ciepłej:
- temperatura od 25°C ÷ 40°C;
- obecność osadów i biofilm;
- końcówki instalacji wodnej (ciepłej wody), stagnująca woda.
Tym samym miejsca rozwoju tych bakterii w systemach wody ciepłej to:
- zasobniki wody ciepłej;
- "ślepe" odcinki instalacji wody ciepłej;
- odcinki instalacji wody zimnej, przebiegające w miejscach, w których woda zimna jest podatna na ogrzewanie;
- pokryte osadem wapiennym prysznice, wylewki baterii, sitka;
- biofilmy pokrywające rury (w instalacjach, gdzie znajduje się woda o temp. < 25°C);
Tym samym uznaje się, że rozwój dotyczy systemów, w których występuje woda ciepła, takich jak:
- centralne systemy ciepłej wody, przygotowywanej lokalnie (zasobniki wody ciepłej) np. w szpitalach, domach pomocy społecznej, hotelach, internatach i innych obiektach (w tych domach wielorodzinnych), w których przygotowuje się wodę ciepłą dla większej grupy osób;
- systemy klimatyzacji;
- jacuzzi itp.
Chcąc zapobiec namnażaniu się bakterii Legionelli należy podjąć poniższe działania:
- Utrzymywać gorącą wodę krążącą w temperaturze 50°C ÷ 60°C (taka temperatura wody nie pozwala, aby włożyć ręce do lub pod wodę na dłużej niż kilka sekund);
- Utrzymywać zimną wodę w instalacji/systemie przez cały czas zimną: powinna być utrzymywana w temperaturze poniżej 25°C.
- Utrzymywać głowice, węże i krany wolne od kamienia;
Regularnie czyścić i dezynfekować wieże chłodnicze i rury łączące w systemie klimatyzacji: przynajmniej dwa razy w roku; - Czyścić i dezynfekować zbiorniki wody ciepłej przynajmniej raz w roku (dotyczy obiektów użyteczności zbiorowej np. szpitali, hoteli, DPS-ów);
- Regularnie czyścić i dezynfekować filtry wody (kilka razy w roku);
- Sprawdzać zbiorniki wody, wieże chłodnicze (klimatyzacja) i widoczne rury co miesiąc. Zapewnić aby wszystkie pokrywy i izolacje były nietknięte i mocno osadzone;
- Sprawdzać wnętrze zbiorników zimnej wody co najmniej raz w roku i czyścić je. Jeśli zawierają osad lub są w inny sposób zabrudzone, dezynfekować je;
- Zapewnić, aby modyfikacje systemu i nowe instalacje nie tworzyły rur z przerywanym dopływem wody lub bez jej dopływu lub o niewystarczającej zdolności do radzenia sobie za szczytowym zapotrzebowaniem na wodę;
Jeśli jest basen spa (synonimy: masaż wodny, Jacuzzi™, basen Spa), należy zapewnić, aby:
- był stale był dezynfekowany a pH utrzymywane było w zakresie 7,0 ÷ 7,6 – poziomy te powinny być monitorowane kilka razy dziennie ;
- przynajmniej połowa wody była wymieniana codziennie;
filtry z piasku czy ziemi okrzemkowej były przemywane wstecznie codziennie; - cały system był regularnie czyszczony i dezynfekowany;
- rejestrowano wszystkie odczyty pomiarów, takie jak temperatura, pH, stężenie środka do dezynfekcji oraz aby zapewniono, żeby jakikolwiek odczyt poza ustalonym zakresem powodował podjęcie działań korygujących/regulacyjnych lub naprawczych.
Najprostszym sposobem jest regularne wygrzewanie instalacji wody ciepłej > 60 °C! Zaleca się nawet okresowe podnoszenie temperatury wody ciepłej do 70 °C.
W rozwiązaniach systemowych (układach zbiorowego zaopatrzenia w c.w.u. ) najczęściej wprowadza się dodatkowo dezynfekcję (proces dezynfekcji powinien także likwidować biofilm, w którym Legionella wyjątkowo dobrze się namnaża).
Szczególnie duże zagrożenie legionellozą ma miejsce w szpitalach oraz DPS-ach, ponieważ to osoby o obniżonej odporności, są wyjątkowo narażone na zakażenie.
Do czynników ryzyka zalicza się:
- płeć (częściej chorują mężczyźni niż kobiety);
- wiek (40÷70 lat);
- stosowanie używek;
- choroba nowotworowa;
- cukrzyca, choroby dróg oddechowych, nerek;
- immunosupresja (pacjenci po przeszczepach).
W w/w instytucjach, gdzie przebywają osoby z grupy ryzyka, winno się dokonywać regularnych higienizacji instalacji wody ciepłej, poprzez okresowe przegrzewanie czy dezynfekcję.
Warto zapoznać się z materiałem na temat bakterii Legionella oraz choroby przez nią wywoływanej opracowanym przez PZH.
https://epibaza.pzh.gov.pl/story/legioneloza.
Bakteria Legionella jest niebezpieczna, a więc pamiętajmy o okresowej DEZYNFEKCJI instalacji WODY CIEPŁEJ
Źródło: Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Zgorzelcu